E-CF: bepaal je competentieniveau

E-Competence Framework

Deze blog is onderdeel van een serie van 3 over e-CF en wat je daar als individuele professional aan hebt. In deel 1: ‘e-CF, bepaal je competenties’, lees je hoe je tot jouw persoonlijke shortlist komt. Vervolgens kun je bij de competenties uit die shortlist inschatten wat jouw niveau is. Dat is het onderwerp van deze blog. In het derde blog uit deze serie ‘e-CF, waar sta ik met mijn profiel?’ krijg je tips om het antwoord te vinden op vragen als:

• Waar sta ik eigenlijk?
• Hoe verhouden mijn kennis en vaardigheden zich tot die van andere IT-professionals?
• Wat kan ik het beste doen om me verder te ontwikkelen? In welke richting moet ik daarvoor kijken?
• Moet ik verbreden of juist specialiseren?
• Hoe zorg ik dat ik van waarde blijf in dit vakgebied?

Levels in e-CF

Alle competenties in e-CF kennen 2 of meer niveaus.

e-CF geeft drie handvatten om een inschatting te maken van het niveau:

• Beschrijving per competentie

• Koppeling met EQF

• Mate van complexiteit en autonomie

Beschrijving per competentie

Het eerste houvast bij het inschatten van je niveau, vind je op de detailpagina’s van de competenties. Daarin staat een beschrijving van wat iemand typisch doet op een bepaald level. Als je de beschrijvingen herkent, is dit de meest betrouwbare manier om een inschatting van je niveau te maken. Maar soms is het lastig om een vertaalslag te maken naar de organisatie waar jij werkzaam bent. Daarom hieronder nog twee andere invalshoeken om je niveau in te schatten.

Koppeling met EQF

De tweede invalshoek voor het bepalen van je niveau is de koppeling met EQF. EQF is een Europees raamwerk om opleidingsniveaus te kunnen vergelijken. De e-CF-levels e-1 tot en met e-5 komen overeen met de EQF-levels 3 tot en met 8. Hieronder zie je een indicatie van het gerelateerde opleidingsniveau:

Dit betekent niet dat je een competentie alleen op level e-3 kunt beheersen als je een afgeronde Bachelor in je bezit hebt. Het zegt iets over het werk- en denkniveau.

Mate van complexiteit en autonomie

Het derde handvat in e-CF is een beschrijving van de complexiteit en autonomie van de verschillende levels.

e-1: Gebruikt kennis en vaardigheden om rechttoe rechtaan problemen op te lossen. Werkt in een stabiele omgeving. Is verantwoordelijk voor eigen werk.

e-2: Gebruikt kennis en vaardigheden om complexe problemen op te lossen, meestal in een voorspelbare context. Werkt zelfstandig en stuurt soms anderen aan. Kan overweg met conceptuele en abstracte modellen.

e-3: Erkend om gebruik van innovatieve methoden en het nemen van initiatieven op het gebied van business of technologie. Vaak verantwoordelijk voor teamontwikkeling en –resultaat. Werkt in een onvoorspelbare omgeving.

e-4: Groot scala aan verantwoordelijkheden, vaak verantwoordelijk voor strategische ontwikkelingen in nieuwe en onvoorspelbare omgevingen. Overziet het geheel. Kan bestaande expertise verbinden en combineren tot nieuwe toepassingen.

e-5: Eindverantwoordelijke. Intern en extern gezien als innovatieve IT-leader.

Als je een selectie gemaakt hebt van competenties, kun je vervolgens een inschatting van je niveau maken door jezelf een aantal vragen te stellen:

• Wat is mijn werk- en denkniveau? Je opleiding is natuurlijk een goede indicatie, maar zegt niet alles. Als bijna al je collega’s een hoger opleidingsniveau hebben dan jij, maar in praktijk doen jullie hetzelfde werk op hetzelfde niveau, dan is je werk- en denkniveau waarschijnlijk hoger dan je opleidingsniveau.
• Pas je iedere competentie uit op dat niveau? Waarschijnlijk niet. Er zijn meestal competenties die je wel toepast, maar op een lager niveau dan je ‘kerncompetenties’.

Met de combinatie van competenties en niveaus, heb je nu je eigen profiel bepaald. Dit profiel is de basis voor de laatste stap. Meer daarover lees je in ‘e-CF, waar sta ik met mijn profiel?’

E-CF toepassen in de praktijk?

Het European e-Competence Framework (e-CF) biedt enorme mogelijkheden om een IT-populatie in beweging te brengen en te professionaliseren. Dat vraagt echter om een heldere visie, een duidelijk doel en een praktisch uitvoerbare strategie.