Duurzaam werkgeluk

Hoe zorg je voor je eigen duurzame werkgeluk?

Een leven lang leuk en interessant werk doen. Dat is het streven van bijna elke werkende professional. In deze tijd van elkaar steeds sneller opvolgende technologische veranderingen is dit echter niet makkelijk te realiseren. De kans is namelijk heel groot dat wat je nu kent en kunt over enkele jaren niet meer relevant is. Ter illustratie: het expertisegebied van de ‘tig’ jaar geleden enorm gewilde Windows NT-specialist is inmiddels overbodig geworden. Hoe zorg je ervoor dat je wél relevant blijft? En daarmee dat je gelukkig bent in het werk wat je doet? Een interview met Capgemini Academy directeur Ernst van Dam en auteur van het boek ‘Jouw probleemloze carrière’ over duurzame inzetbaarheid en de rol van leren en ontwikkelen daarin. 

[Ernst van Dam (rechts) is directeur van Capgemini Academy en met Bart Groenewoud (links) auteur van het recent gepubliceerde boek ‘Jouw probleemloze carrière’. Jouw probleemloze carrière is een uniek omdraaiboek, dat bestaat uit twee boeken ineen. Eén boek, de voorkant, helpt je je persoonlijke doelstellingen bepalen, en om problemen te begrijpen, op te lossen en te voorkomen. De andere kant van het boek gaat over kansen. Voor die kant draai je het boek om, want een kans is een omgekeerd probleem.]

Hoe zou je duurzame inzetbaarheid, en daarmee relevant werk, definiëren?

“Inzetbaarheid betekent zakelijk gezien dat een medewerker waarde toevoegt. Duurzaam wil zeggen dat dit ook zo blijft in de toekomst. Op persoonlijk vlak betekent het dat je als professional relevant blijft. Dat je in staat bent om mee te gaan in de wereld zoals die zich ontwikkelt en tegelijkertijd je eigen persoonlijke doelstellingen kunt blijven realiseren. Daarvoor moet je je blijven ontwikkelen, want wat gevraagd wordt op werkgebied verandert in hoog tempo. De gemeente Amsterdam verwoordt het sinds kort zo: mensen met ‘verdwijnwerk’ leiden naar ‘verschijnwerk’. De kwestie van nieuwe banen die ontstaan na technologische ontwikkelingen speelt natuurlijk al heel lang, sinds het begin van de industriële revolutie. In plaats van het fysieke, en daarna in de digitale revolutie het administratieve wordt nu met AI zelfs het creatieve werk geautomatiseerd. ChatGPT is hiervan een goed voorbeeld.”

Waarom is inzetbaarheid zo belangrijk voor zowel organisaties als professionals?

“Heel simpel: voor een bedrijf betekent het dat ze mensen in dienst hebben waar ze wat aan hebben en waarmee ze hun bedrijfsdoelstellingen kunnen realiseren. Voor jou als werkende is het eigenlijk nog simpeler: ben je duurzaam inzetbaar? Dan verklein je het risico op werkloosheid in de toekomst. Bovendien ben je gelukkiger. Je doet namelijk dingen die bijdragen aan een doel, een van de belangrijkste oorzaken die bijdragen aan geluk. Je kunt dus wel zeggen: ‘AI is stom, ik doe er niet aan mee’, maar dan is de kans groot dat je op een gegeven moment wordt ingehaald. Je zult je dus moeten blijven ontwikkelen. En het fijne is: uit onderzoek blijkt dat naast autonomie en bijdragen aan een doel, jezelf ontwikkelen een belangrijke motivator is. Ook bij de klassieke Maslow-piramide is zelfactualisatie de hoogste trede. Je wordt er gewoon gelukkig als je jezelf kunt ontwikkelen.” 

Hoe zorg je ervoor dat je duurzaam inzetbaar wordt en blijft?  

“Stel jezelf hiervoor drie vragen: wat vind je leuk, waar ben je goed in en waar wil je naartoe? Als je die vragen voor jezelf hebt beantwoord, is het veel gemakkelijker om ergens energie in te steken. Wil je bijvoorbeeld graag gitaar leren spelen, maar ben je niet muzikaal? Dan kun je er misschien beter niet aan beginnen. Dat geldt ook voor je werk en de trainingen die je volgt. Als je de deelnemers in een managementtraining vraagt, ‘wat denk je hier uit te halen’, hoor je te vaak: ‘Ik moest van mijn baas’. Plezier en motivatie vormen dé sleutel tot duurzame inzetbaarheid. Pas als je weet wat je leuk vindt en waar je goed in bent, kun je nadenken over waar je naartoe wilt: je persoonlijke doelstellingen.”

Hoe kan het nieuwe boek mensen hierbij helpen? 

“In ‘Jouw probleemloze carrière’ helpen we je om te bepalen wat je belangrijk vindt en daarmee je persoonlijke doelstellingen vast te leggen. In het eerste deel geven we je de handvatten om achter die doelstellingen te komen en te achterhalen wat mogelijk in de weg staat om ze te behalen. Hiervoor gebruiken we het levenswiel dat ooit door boeddhistische monniken is bedacht. Dit wiel bestaat uit acht aspecten, waaronder persoonlijke ontwikkeling, financiële onafhankelijkheid, tijd voor jezelf, tijd met familie en vrienden, liefde en relaties. Op basis van alle aspecten bepaal je wat voor jou belangrijk is en waar je aandacht aan wilt besteden. Vervolgens helpen we je de problemen die in de weg staan van het bereiken van je persoonlijke doelstellingen te begrijpen, op te lossen en te voorkomen, en het creëren van nieuwe kansen. Scoor je bijvoorbeeld relatief hoog op het aspect persoonlijke ontwikkeling? Maar zit je al een tijdje vastgeroest op hetzelfde kantoor in dezelfde functie? Dan heb je een probleem.”

Hoe los je problemen op en creëer je nieuwe kansen?

“Als je jouw doelstellingen scherp hebt en dus weet wat je leuk en belangrijk vindt, en waar je goed in bent of wilt worden, is het tijd om aan de slag te gaan met je vaardigheden. Een training volgen is een van de meest effectieve manieren om je skills te verbeteren en relevant te blijven. Uiteraard moet die training bij jouw situatie passen. Iemand die energie krijgt van het begeleiden van teams en daarom de training Scrum master doet om een team beter te begeleiden, haalt veel meer voldoening uit de training en maakt echt een stap in het ‘masteren’ ervan. Bovendien ben je daarna ook veel beter in staat om de doelstellingen van zo’n team in te vullen. En daar worden jij en je omgeving weer blij van. Misschien komt een Windows NT-specialist er door het volgen van de stappen in het boek achter dat een ander technisch vakgebied, zoals cyber security, cloud engineering of data-analyse, heel goed bij hem of haar past. Capgemini Academy helpt niet alleen met allerlei soorten trainingen die jou duurzaam inzetbaar maken en houden, maar we denken ook heel graag mee over wat goed bij je past. Zo zorgen we er samen voor dat jij ook in de toekomst relevant blijft!”

Meer weten over wat je kunt doen om duurzaam inzetbaar te blijven?

Lees het boek ‘Jouw probleemloze carrière’ voor inzicht in persoonlijke doelstellingen, het oplossen/ voorkomen van problemen, en het creëren van nieuwe kansen. Of neem contact op met Capgemini Academy voor een advies of training op maat. We helpen je graag!